Sadece Samhain değil bir çok doğa döngüsü Hristiyanlık sonrası Hristiyan bayramına dönüşmüştür. Peki nedir Halloween yani Cadılar Bayramı’nın eskilerin deyimiyle Samhain’ın bu dönüşüm tarihi… Cadılar Bayramının tarihçesine bakalım.
Bunun da sebebi aslında Hristiyanlıkın klasik bir stratejisinden kaynaklanmaktadır. Hristiyanlık tüm pagan bayramlarını Azizler ve Azizeler ile eşleştirererek Hristiyanlaştırmaya çalışmıştır. Aynı durum Afrika halklarından, Maya halklarına ve keltlere kadar aynı şekildedir. Yerel tanrıların o bölgede Aziz ve Azize ünvanı ile anılmaya devam ettiğine, eski tapınakların Hristiyan kiliselerine dönüştüğüne şahit olursunu.
Her ne kadar krallıklar ve soylular Hristiyan olsa da yerel halk kadim geleneklerine devam ediyordu. O yüzden onlara “paganus” yani “köylü” deniyordu ve “pagan” kelimesinin kökeni de budur. Çünkü soylular yüksek bir inanca sahipken, köylülerin inancına “ilkel” olarak bakılıyordu.
Yine de yerel halkların inançlarını değiştirmemesi kiliseyi oldukça rahatsız ediyordu. Böylelikle bayramlar Hristiyanlaştı. Kilise ve batı zihniyeti bir şeyi “yasaklayarak” engellemenin zorlu olduğunu çok önceleri keşfetmiştir. Bu yüzden hala daha günümüzde geçerli olan bir taktik olarak herhangi bir unsuru “batılılaştırarak” “asimile” ederler.
Hristiyanlaşan Samhain
9.yy’a gelindiğinde Hristiyanlık kelt topraklarına iyice yayılmıştı ve kadim Kelt ritüelleri ile Hristiyanlık ritüelleri birbirine karışmıştır. M.S.1000 civarlarında, Kilise bu duruma el atmak için 2 Kasım’ı “Tüm Ruhların Günü” ilan etti. Bu gün ölüleri onurlandırma günü olacaktı. Yani günü Kilise sahiplendi. Kutlamalar yine Samhain’a benziyordu. Devasa şenlik ateşleri yakılıyordu, geçit törenleri yapılıyordu. Lakin bu sefer eski tanrılara adak verilmiyor, ruhları onurlandırmak ve kötülerden korunmak için kutsal masklar takılmıyordu. Onun yerine Aziz ve Azizelerin kostümleri, şeytanların ve meleklerin kostümleri giyiliyordu. Bu Tüm ruhların günü veya bir diğer değişle “Tüm Azizlerin Günü” kutlamaları ayrıca All-hallows ya da All-hallowmas olarak adlandırılıyordu. Hallow kutsal demektir ve Tüm kutsalların (aziz-azize ve melekler kastedilerek) gününe dönüştürülmüştür. Ortaçağ ingilizcesinde “All Saint’s Day” yani “Tüm azizlerin Günü”’ne “Alholowmesse” denmekteydi.
Amerika’ya Taşınması
Zamanla Amerika’daki farklı koloniler arttıkça Samhain Amerika’ya taşınmıştır. Protestan baskısı sebebiyle çok yayılmıştır ilk başta. Orada daha çok hasatın kutlandığı, oyunların oynandığı, ölmüşlerle ilgili hikayelerin anladığı, fal bakıldığı, dans edilen ve şarkı söylenen bir festivale dönmüştür. Korkutucu hayalet öyküleri de o sömürge dönemi için eğlenceli bir paylaşım olmuştur. 19. yy ikinci yarasında İrlandalı yoğun bir göç alınmasıyla bu küçük kutlamalar büyümeye başlamıştır.
Artık 1800lerin sonuna gelindiğinde Amerika’da Cadılar Bayramı komşuların bir araya geldiği bir kutlama halini almıştır, cadılık, hayaletler ve ruhlar geri planda kalmıştır. Böylece Halloween çocuklar ve yetişkinler için bir araya gelinen, oyunlar oynanan bir festivale dönmüştür. 20 yy başlarında ise yaygınlaşması, sıradan bir kutlamaya dönmesi ve gazeteler ile ebeveynlerin onu basitleştirmesi yönündekiki akılcı tutumlarıyla içindeki batıl inançlar ve dinsel altyapısı çoğunlukla kaybolmuştur.
Unutulan Kadim Yol…
Böylece keltlerin kadim Yaz Sonu-Samhain bayramı, All-Hallows Eve anlamında yani Tüm kutsalların günü olarak Halloween’e dönüştü.
Sessizce, bilgelikle, içe dönüşle, kutlanan ve ölümün kutsallığının ve ataların onurlandırıldığı bu çok kutsal gizem günü, maskelerle, oyunlarla, gereksiz şakalarla, hafife alınarak dejenere edilmiş, içi boşaltılmış bir kostümlü partiye dönüştürüldü modern zamanda…